John Cage Year 2012
[ english ]

[Program]

15 listopada 2012 [godz. 22.00]Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12-14

Szabolcs Esztenyi / Iwona Mironiuk

 

Iwona Mironiuk studiowała w Akademii Muzycz­nej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w klasie fortepianu Bronisławy Kawalla i w klasie kameralistyki Jerzego Marchwińskiego. Jako stypendystka Fundacji Kultury ukończyła z wyróżnieniem studia podyplomowe w zakresie wykonawstwa muzyki współczesnej u Szá­bolcsa Esz­tényi. Sztukę pianistyczną doskonaliła na Mistrzowskich Kursach Interpretacji w Lubece u Pavla Gililova i w Zurychu u Rudolfa Buchbindera. Od wielu lat współpracuje z Polskim Towarzystwem Muzyki Współczesnej i Związkiem Kompozytorów Polskich. Współpracuje również z Piwnicą Artystyczną Wandy Warskiej i Andrzeja Kurylewicza, a także z Piwnicą Ar­tystyczną Ryszarda Ostromęckiego. Ma w swoim dorobku liczne prawykonania utworów na fortepian solo. Dokonała wielu nagrań radiowych, zwłaszcza muzyki współczesnej. Obecnie pracuje w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w Katedrze Kame­ralistyki Fortepianowej.

Szábolcs Esztényi to kompozytor, pianista, improwizator i pedagog pochodzenia węgierskiego mieszkający od 1969 roku w Polsce. Studiował grę na fortepianie w klasie Margerity Trombini-Kazuro i kompozycję u Witolda Rudzińskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Jako kompozytor i solista występował w kraju oraz za granicą na wielu festiwalach (m.in. na Warszawskiej Jesieni, Poznańskiej Wiośnie Muzycznej, Warszawskich Spotkaniach Muzycznych, Festiwalu Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Biennale Zagreb, Budapesti Zenei Hetek, Donaueschinger Musiktage i wielu innych. Współpracował z wybitnymi artystami, m.in. Jerzym Artyszem, Andrzejem Hiolskim, Heinzem Holligerem, Romanem Jabłońskim, Jadwigą Kotnowską, Kwartetem Wilanów, Haliną Łukomską, Olgą Pasiecznik, Jadwigą Rappé, Warsztatem Muzycznym Zygmunta Krauzego, Jerzym Witkowskim, Iwoną Mironiuk (z którą od 1999 występuje w duecie fortepianowym). Dokonał wielu prawykonań dzieł polskich kompozytorów oraz nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia. Od wielu lat współpracuje również z Ferencem Lantosem i Márią Apagyi, twórcami kreatywnej pedagogiki muzyczno-wizualnej i założycielami Wolnej Szkoły Artystycznej w Pécs na Węgrzech. Od 1972 pracuje jako pedagog improwizacji fortepianowej w Szkole Muzycznej II stopnia im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w Akademiach Muzycznych w Warszawie i Łodzi. Regularnie jest zapraszany przez krajowe ośrodki akademickie w celu wygłoszenia ilustrowanych wykładów na temat kreatywnej pedagogiki i nauczania improwizacji.

Umiejętność improwizowania to szczególna zdolność muzyczna. Kiedyś była wśród muzyków umiejętnością powszechną. Wspaniałymi improwizatorami byli Bach i Beethoven, wiele utworów Liszta to zapisane improwizacje. Liszt reprezentuje zresztą przypadek wyjątkowo harmonijnego zespolenia talentu kompozytora i wykonawcy, a to jest właśnie charakterystyczna cecha improwizatora. Dzisiaj umiejętność prawdziwego improwizowania należy wśród muzyków "poważnych" do rzadkości, muzykę i życie muzyczne zdominowała partytura, która ulotne dźwięki zamienia w trwałe i niezmienne znaki. Improwizacja kwitnie natomiast w jazzie i jest podstawą muzyki jazzowej. Praktykę improwizacji można jeszcze spotkać w kościołach, ale tylko wśród zdolniejszych i bardziej ambitnych organistów, a tych jest już niewielu. Na tym tle Szábolcs Esztényi - pianista, kompozytor i pedagog - stanowi wyjątkowe zjawisko. Uprawia improwizację w kilku muzycznych dziedzinach: improwizuje na fortepianie, komponuje utwory "improwizowane", wreszcie uczy improwizacji w Akademii Muzycznej i w średniej szkole w Warszawie. To właśnie nauczanie improwizacji wyróżnia Szábolcsa Esztényi'ego w sposób szczególny. Czy jednak można umiejętności improwizacji nauczyć?